Do właściwości Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego jako organu pierwszej instancji należą zadania i kompetencje, o których mowa w ustawie Prawo budowlane
tekst jednolity Dz. U. z 2016r poz.290)

art. 36 ust. 4
udzielenie informacji czy zamierzone odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub warunków pozwolenia na budowę wymaga decyzji o zmianie pozwolenia na budowę

art. 40 ust. 2
przepisywanie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót na rzecz innego podmiotu

art. 41 ust. 4
zawiadomienie przez inwestora o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót, na które wymagane jest pozwolenie na budowę,

art. 44 ust. 1
zawiadamianie przez inwestora o zmianie kierownika budowy lub robót, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta sprawującego nadzór autorski

art. 48
podejmowanie czynności związanych z obiektami budowlanymi będącymi w budowie lub wbudowanymi bez wymaganego pozwolenia na budowę

art. 49
legalizacja obiektu budowlanego, będącego w budowie albo wybudowanego bez pozwolenia na budowę

art. 49a
uchylenie decyzji legalizacyjnej

art. 49b
przeprowadzanie postępowania legalizacyjnego obiektu budowlanego wybudowanego bez wymaganego zgłoszenia

art. 50
wstrzymanie robót budowlanych

art.50a
nakaz rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części wykonywanych mimo wstrzymania robót

art. 51
Wydawanie decyzji nakazującej wykonywanie określonych czynności związanych z niewłaściwym wykonywaniem robót budowlanych

art. 54
zawiadamianie o zamierzonym przystąpieniu do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie jest wymagane pozwolenie na budowę

art. 55
wymóg uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego

art. 57 ust. 4
obowiązek uzupełnienia dokumentów do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie

art. 57 ust. 7
wymierzenie kary z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego

art.57 ust. 8
zwrot dokumentów inwestorowi po zakończeniu postępowania w sprawie zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego albo udzieleniu pozwolenia na użytkowanie

art. 59
wydawanie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego

art. 59a, art. 59c ust. 1, art. 59d ust. 1
obowiązkowa kontrola budowy

art. 59g ust. 1
wymierzanie kary w przypadku istotnego odstępstwa od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innego rażącego naruszenia warunków pozwolenia na budowę

art. 62 ust. 3
nakazywanie przeprowadzenia kontroli obiektu budowlanego w użytkowaniu

art. 65
udostępnienie dokumentów przez właściciela lub zarządcę obiektu

art. 66
nakaz usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w obiekcie budowlanym

art. 67 ust.1
nakazywanie rozbiórki nieużytkowanego lub niewykończonego obiektu budowlanego nadającego się do remontu, odbudowy lub wykończenia

art.67 ust. 3
obowiązek uzgodnienia nakazu rozbiórki obiektu budowlanego objętego ochroną konserwatorską z wojewódzkim konserwatorem zabytków

art. 68
nakazywanie opróżnienia budynku bezpośredniego grożącego zawaleniem

art. 69
nakazywanie podjęcia działań mających na celu usuniecie zagrożeń

art. 70 ust. 2
przekazanie kopii protokołu z kontroli obiektu budowlanego, w toku której stwierdzono braki, do właściwego organu

art. 71a
podejmowanie czynności prawnych w razie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego zgłoszenia

art. 74
prowadzenie postępowania wyjaśniającego w sprawie przyczyn katastrofy budowlanej

art. 75 ust. 1 pkt. 3 lit. a
przyjęcie zawiadomienia o katastrofie budowlanej

art. 76
prowadzenie postępowań w sprawach katastrof budowlanych

art. 97 ust. 1
prowadzenie postępowań w sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie